Historia
Przełom XIX i XX wieku to dla Zakopanego okres bardzo intensywnego rozwoju. Z małej osady, której ludność zajmowała się głównie rolnictwem i pasterstwem, przekształca się ono w ośrodek przemysłowy, uzdrowiskowy i turystyczny. Powstaje tutaj huta, papiernia, zakłady wodolecznictwa, domy prywatne, pensjonaty, hotele, sklepy, a także linia kolejowa. Coraz więcej osób przeprowadza się do Zakopanego na stałe, rośnie też liczba gości, która w 1899r. przekracza już 5 tys. osób rocznie. Te gwałtowne zmiany pociągały za sobą konieczność rozbudowy infrastruktury. Wśród górali i przyjezdnych znaleźli się światli ludzie, którzy taką potrzebę dostrzegli i potrafili przeprowadzić niezbędne inwestycje. Zasługi te należy przypisać zwłaszcza hr. Władysławowi Zamoyskiemu i dr Andrzejowi Chramcowi.
Zakopane potrzebowało przede wszystkim wodociągów i kanalizacji. W 1886 roku otrzymało ono status stacji klimatycznej i stanęło przed wyzwaniem zapewnienia odpowiednich warunków sanitarnych kuracjuszom i turystom z całej Polski. Jednak ze względu na trudności finansowe i techniczne najpierw zajęto się ujęciami wody oraz siecią wodociągową. W listopadzie 1904 roku gotowe były już plany opracowane przez inż. Ignacego Radziszewskiego z warszawskiej firmy Jeziorański-Drzewiecki. Wodociąg zaprojektowano tak, by mógł zaopatrzyć w wodę 20 tys. mieszkańców. Jego realizację rozpoczęła w 1905 roku firma Rodakowskiego ze Lwowa. Na inwestycję gmina zaciągnęła pożyczkę w wysokości 400 tys. koron, na którą gwarancji udzielił Sejm galicyjski. Zasadnicza część sieci oraz dwa zbiorniki zasilające w wodę Zakopane ulokowane w Kuźnicach i na Antałówce były już gotowe w 1906 roku i taka właśnie data widnieje na ich elewacji frontowej. Natomiast oficjalny odbiór inwestycji przez władze miasta nastąpił w 1908r. W 1909 roku zrobiono pomiary do opracowania planów i kosztorysu kanalizacji. Niestety Wybuch I wojny światowej oddalił w czasie ich realizację. Budowę sieci kanalizacyjnej rozpoczęto dopiero w 1935 roku.
.. Gdy Zakopane zostanie w podany przez nas sposób uregulowane, gdy prócz tego otrzyma inne nieodzowne urządzenia, jak: wodociągi, kanalizacyę wreszcie elektryczne oświetlenie, wtedy dopiero może się rozwinąć w przyspieszonym tempie na prawdziwie światową stacyę klimatyczną, do czego ją świetne przyrodzone warunki powołują ..
Tak więc 100 lat temu uczyniono pierwsze kroki, które potem umożliwiły dalszy rozwój Zakopanego. Przez cały ten okres przeprowadzono wiele niezbędnych dla miasta inwestycji, z których korzystamy do dzisiaj. Dzieje budowy zakopiańskich wodociągów i kanalizacji są ważną, choć nie zawsze znaną i docenianą, częścią historii miasta. Do następnych pokoleń należała rozbudowa i modernizacja wybudowanej wówczas infrastruktury oraz dostosowanie jej nie tylko do potrzeb mieszkańców, ale również prawie stu tysięcy osób goszczących pod Tatrami w sezonie turystycznym.
