Biologiczne oczyszczanie
Ścieżka edukacyjna Biologiczne oczyszczanie
Pracowite mikroorganizmy
Dowiedzieliście się już, na czym polega pierwsza, mechaniczna część oczyszczania ścieków. Teraz czas na drugą część procesu – biologiczną. Na czym polega? Zanieczyszczenia ze ścieków w drugim etapie są rozkładane biochemicznie, czyli przez żywe organizmy. Co ciekawe, oczyszczają one także np. strumienie górskie, dlatego działalność zakopiańskich oczyszczalni ścieków – Łęgi i Spyrkówka, porównać można do procesów zachodzących w naturze. W oczyszczalniach mikroorganizmy wykorzystywane są jednak na skalę techniczną, a dzięki zapewnieniu im optymalnych warunków bytowania osiąga się znaczne skrócenie czasu rozkładu zanieczyszczeń.
Klucz procesu oczyszczalnia
Gdzie w oczyszczalni przebiega część biologiczna procesu? W kilku urządzeniach. Najpierw w zbiorniku defosfatacji, później w reaktorach biologicznych i osadnikach wtórnych. Część biologiczna jest głównym, kluczowym etapem całego procesu oczyszczania ścieków. Od niej zależy jakość i skład ścieków oczyszczonych. Oczyszczalnia ścieków Łęgi pozwala na pełne usuwanie szkodliwych związków biogennych. Oznacza to, że oprócz związków węgla (określanych jako: CHZT,BZT i TOC) usuwany jest także fosfor i azot.
Przebieg biologicznego etapu oczyszczania ścieków
Biologiczna część oczyszczania ścieków rozpoczyna się w zbiorniku defosfatacji, gdzie ścieki surowe mieszane są z osadem. W zbiorniku panują warunki beztlenowe, żyjące w takich warunkach mikroorganizmy zaczynają proces usuwania ze ścieków szkodliwego fosforu. Oczyszczone w ten sposób ścieki trafiają do reaktora biologicznego. Tworzą go dwie połączone ze sobą komory denitryfikacji i nitryfikacji. Napowietrzanie komory nitryfikacji zapewnia mikroorganizmom odpowiednią ilość tlenu do procesów życiowych. W ich wyniku ze ścieków do atmosfery ulatnia się nadmiar azotu.
Osadniki wtórne, gdzie w następnej kolejności trafiają ścieki, służą do oddzielenia osadu czynnego od oczyszczonych w poprzednich etapach ścieków. Oddzielenie osadu czynnego jest ostatnim krokiem w produkcji oczyszczonych ścieków. Takich, które mogą wrócić do obiegu rzecznego.
Związki, które mogą zniszczyć jezioro
Fosfor i azot to pierwiastki biogenne, niezbędne do życia wszystkich organizmów. Pod warunkiem jednak, że nie występują w nadmiarze, czyli zbyt dużym stężeniu. Wówczas mają negatywny wpływ na środowisko naturalne. W przemyśle fosfor jest wykorzystywany jako składnik środków piorących, a azot – nawozów sztucznych. Powszechne używanie tych produktów w gospodarstwach domowych jest przyczyną ich wysokiego stężenia w ściekach komunalnych.
Trafiające do strumieni, rzek i jezior zanieczyszczenia organiczne oraz związki azotu i fosforu powodują eutrofizację, czyli nadmierne wzbogacanie się zbiorników wodnych w substancje odżywcze. Następstwem eutrofizacji jest wzmożony rozwój roślin – szczególnie glonów i planktonu, oraz zachwianie równowagi tlenowej zbiornika. Zakwit wody może doprowadzić do uduszenia się większości organizmów wodnych – np. ryb. Może spowodować też zanikanie zbiorników wodnych. Dlaczego? Ponieważ szybko odkładające się osady denne coraz wyżej podnoszą poziom dna, aż zbiornik (np. jezioro) zupełnie zniknie. Prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni ścieków jest więc niezwykle istotne, nie tylko dla terenu, z którego przyjmuje ona ścieki, ale również dla niżej położonych zbiorników wodnych. Oczyszczając ścieki w Zakopanem, chronimy chociażby Zbiornik Czorsztyński.